بخش مهمى از معارف دينى، قوانين رفتارى واحكام عملى است كه وظيفه انسان را نسبت به فعاليتهاى فردى و اجتماعى وى مشخص مىكند. از صدر اسلام تا كنون، اين بخش از معارف اسلامى مورد توجه انديشمندان و عالمان مذهبى بوده است و در راه شناخت و تدوين و تبيين و نشر آن اهتمام ويژه داشته و تلاشهاى بسيارى متحمل شدهاند و آثار ارزشمندى نيز از خود به يادگار گذاشتهاند كه در طول تاريخ همواره راهنماى مؤمنان بوده و آنان را به زندگى شرافتمندانه و فرداى سعادتمندانه راهنمايى كرده است. بخش وسيعى از اندوختههاى كتابخانههاى جهان به ويژه كشورهاى اسلامى كتابهاى فقهى و آثار قلمى فقهاى بزرگوار است كه از مفاخر علمى مسلمين به شمار مىرويد.
در عصر حاضر كه عصر ارتباطات و اطلاع رسانى عمومى و همگانى است، بىشك ضرورت بازنگرى شيوههاى تبليغ، اجتنابناپذير است و اين امر بايد همگام با زمان و نيازهاى نوين رشد كرده وفعال گردد.
در حوزه كشف و شناخت فروع فقهى و مسائل احكام، تلاش پىگير عالمان دينى، روز به روز قوىتر و دقيقتر صورت مىگيرد اين سرعت و دقت و قوت در بخش آگاه سازى اقشار مختلف افراد جامعه نيز بايد تحقق يابد در اين راستا، اقدامها و كارهاى در خور توجه نيز انجام پذيرفته، ولى بايد اعتراف كرد كه هرگز كافى نبوده و نياز جامعه را به طور كامل بر طرف نساخته است.
اين مجموعه يك دوره كامل مسائل فقهى مورد نياز است در سه سطح كه براى سه دوره مختلف آموزشى تهيه شده. چند سال پيش به درخواست مسؤولان امور فرهنگى بعضى از نهادهاى فرهنگى براى آموزش نگاشته شد
و دفتر اول و دوم آن چند نوبت چاپ و منتشر شد و اين بار با تغيير و اضافات و بازنگرى مجدّد در سه مجلّد تقديم علاقهمندان مىگردد.
در پايان يادآورى چند نكته را ضرورى مىدانيم :
1 هر چند در انتخاب مسائل اين مجموعه، بيشتر از مسائلى كه مورد اتفاق فتاواى مراجع بزرگ تقليد بوده استفاده شده است، ولى متن اين نوشته، مطابق با فتاواى فقهى بنيانگذار جمهورى اسلامى حضرت امام خمينى(قدسسره) مىباشد. و مواردى كه فتاواى رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آيةالله خامنهاى با فتاواى امام خمينى تفاوت داشته و دسترسى به آنها داشتهايم بر آن افزودهايم.
2 در دفتر اول تفاوت چندانى يافت نمىشود ولى در دفتر دوم و سوم مواردى كه نظر مراجع بزرگ تقليد با هم تفاوت داشته و اثر عملى نيز دارد؛ يعنى مقلدان ساير مراجع نمىتوانند به آنچه در متن كتاب آمده عمل كنند، با علامت Ê مشخص شده است.
3 اين سه كتاب به ترتيب براى افراد ذيل نگاشته شده است :
دفتر اول براى افرادى كه با مسائل فقهى آشنايى چندانى ندارند و از نظر علمى در سطح ابتدايى و اوائل راهنمايى مىباشند.
دفتر دوم براى كسانى كه آشنايى اجمالى در حدّ كتاب اول دارند، و كتاب اول را درس گرفته يا امتحان دادهاند و از نظر علمى در سطح سوم راهنمايى و دبيرستان مىباشند.
و كتاب سوم براى افرادى كه اين دو سطح را گذرانده يا آگاهى دارند و از نظر علمى نيز از دو سطح اول بالاترند، نگاشته شده است.
4 مايهسپاس است كه ما را از نظرهاىتكميلى واصلاحىخود بهرهمند فرماييد.
ربنا تقبل منا انك انت السميع العليم
پاييز 1382 ه .ش.
حوزه علميه قم محمّدحسينفلاحزاده