احکام ازدواج و مسائل حجاب
ازدواج و بهترين سن براى آن
سوال 1 :
با توجه به شرائط کنونى جامعه و خانواده ها بهترين سنّ ازدواج دختر و پسر مؤمن که هم به نفع خود ايشان و هم به نفع جامعه باشد چه زمانى است؟
جواب :
مستحب است از وقتى که دختر بالغ مى شود او را شوهر داده و در اين کار تعجيل نمود و امر ازدواج فى نفسه مستحب است و عزوبت مکروه مى باشد و در صورتى که ترک ازدواج موجب ضرر يا وقوع در حرام شود يا گمان کند که موجب چنين چيزى خواهد شد واجب است که ازدواج کند. والله العالم.
نگاه کردن به دخترى که قصد ازدواج با او را دارد
سوال 2 :
آيا مى شود در هنگام خواستگارى به صورت و موهاى دخترى که قصد ازدواج با او را دارد نگاه کند؟
جواب :
در مفروض سوال نگاه کردن به دخترى که قصد ازدواج با او را دارد جايز است.
صحبت کردن با نامزد در صورتى که قصد ازدواج داشته باشند
سوال 3 :
آيا صحبت کردن دختر و پسر نامحرمى که نامزد شده ولى هنوز عقد نخوانده اند به جهت آشنائى با روحيات و اخلاق يکديگر جايز است؟
جواب :
در فرض مذکور براى حصول تفاهم اخلاقى و روحى و با اجازه و حضور والدين با رعايت موازين شرعى و بدون قصد تلذذ، و در حدّ معمول مانعى ندارد. والله العالم
نگاه کردن به تصاوير سر و صورت زنان در تلويزيون و اينترنت
سوال 4 :
آيا مى توانيم در برنامه هاى تلويزيون به سر و صورت زنانى که موى سر خود را نپوشانده اند نگاه کنيم؟
جواب :
در صورتى که تصوير زنده نباشد و صرف عکس باشد اگر باعث تهييج شهوت نباشد، ديدن آن مانعى ندارد، ولى اگر صاحب عکس را بشناسد و از زنانى باشد که اگر او را از نشان دادن خود به نامحرم نهى کنند مى پذيرد، بنابر احتياط واجب جائز نيست.
نگاه کردن به عکس زن نامحرم
سوال 5 :
نگاه کردن به عکس هاى نامحرم گناه است يا نه؟
جواب :
نگاه کردن به عکس زن نامحرم که انسان او را مى شناسد و از زنانى است که اگر او را از نشان دادن خود به نامحرم نهى کنند مى پذيرد بنابر احتياط جايز نيست.
نگاه کردن زن به بدن مرد
سوال 6 :
آيا نگاه کردن بانوان به بدن برهنه مرد نامحرم جايز است؟
جواب :
نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم حرام است، مگر به جاهايي که سيره متشرعه و متدينين بر پوشاندن آن نيست، مانند سر و صورت و گردن و دستها و ساق پاها، که نگاه کردن زن به اين مواضع بدون قصد لذت و ترس وقوع در حرام جايز است.
حدود شرعى حجاب بانوان
سوال 7 :
حدود شرعى حجابى که بانوان بايد مراعات نمايند چيست؟
جواب :
زن بايد موى و بدن خود را از نامحرم بپوشاند اما پوشاندن صورت و دستها تا مچ واجب نيست مگر در صورتى که زن قصد نشان دادن داشته باشد و مرد هم به قصد لذت نظر مى کند و همچنين است بنابر احتياط واجب در صورتى که مى داند بيننده به قصد لذت نگاه مى کند، هر چند زن قصد نشان دادن نداشته باشد.
و پوشاندن سر و موى از پسر نابالغ واجب نيست مگر در صورتى که موجب هيجان شهوت آن پسر باشد که بنابر احتياط واجب بپوشاند و اين حکم فى نفسه هست و اگر آرايش شده و زينت شده باشد چه در دست و چه در صورت لازم است بپوشاند. والله العالم.
پوشاندن روى پا
سوال 8 :
آيا پوشاندن روى پا (انگشتان و محل مسح) بر زنان واجب است؟
جواب :
پوشاندن روى پا مطلقا واجب است.
صحبت کردن با زنان
سوال 9 :
آيا عبور و مرور و در جائى که زنان بد حجاب رفت و آمد دارند و احياناً نگاه انسان به آنها مى افتد و همچنين صحبت کردن با زنان بد حجاب جهت خريد بعضى وسائل اشکال دارد؟
جواب :
در صورتى که از زنانى باشند که نهى از منکر در آنان تأثير ندارد، نظر به آنان بدون لذت جائز است و سخن گفتن ـ در حدّ معمول ـ با زنان نا محرم بدون شهوت و بدون ترس وقوع در حرام مانعى ندارد. والله العالم.
دست دادن با زنان اهل کتاب
سوال 10 :
آيا دست دادن با زنان اهل کتاب بنابر فرض عدم ريبه و شهوت با توجه به اينکه دست ندادن به ايشان بى احترامى به حساب مى آيد جايز است؟
جواب :
دست دادن با ايشان حرام است حتى بدون تلذذ و ريبه.
شنيدن صداى زن نامحرم
سوال 11 :
آيا شنيدن صداى زن نامحرم بدون قصد لذت جايز است
جواب :
شنيدن صداى زن نامحرم بدون ريبه جايز است و بعضى از فقهاء احتياط در ترک دارند، در مفروض سوال بدون قصد ريبه جايز است و احتياط در ترک است در غير مورد ضرورت.
حرف زدن زن و مرد نامحرم
سوال 12 :
آيا حرف زدن زن نامحرم با مرد نامحرم و صحبت کردن آن دو با يکديگر بدون اينکه نيت خلاف شرعى داشته باشند جايز است؟
جواب :
در مفروض سوال بدون قصد ريبه جايز است و احتياط در ترک است در غير مورد ضرورت.
نشستن در جاىى که قبلا نا محرم نشسته
سوال 13 :
آيا نشستن در جايي که قبلا زن نامحرم نشسته قبل از سرد شدن جايز است؟
جواب :
در مفروض سوال مکروه است.
سرمه کشيدن بانوان
سوال 14 :
آيا سرمه کشيدن بانوان در بيرون از منزل جايز است؟
جواب :
در صورتى که زينت محسوب شده و نامحرم ببيند جايز نيست.
ازدواج دائم يا موقت با دختر باکره بدون اذن ولى
سوال 15 :
آيا ازدواج با دختر باکره بدون اجازه پدر جايز بوده و عقد صحيح مى باشد يا خير؟
جواب :
بنابر احتياط واجب اذن ولى (پدر و جدّ پدرى) در صحّت ازدواج باکره معتبر است
ازدواج دائم يا موقت با دخترى که بکارتش زائل شده بدون اذن ولى
سوال 16 :
آيا ازدواج دائم يا موقت با دخترى که بکارتش زائل شده بدون اجازه پدر جايز است؟
جواب :
اگر بکارتش به واسطه کارى غير وطى زائل شده (مثل پريدن از بلندى) به منزله باکره بوده و بنابر احتياط واجب اذن پدر يا جدّ پدرى در صحت عقد لازم است، ولى اگر بکارت او در اثر ازدواج يا وطى به شبهه يا زنا زائل شده اذن ولى لازم نيست.
ازدواج موقت با فاحشه
سوال 17 :
آيا ازدواج موقت با فاحشه جايز است ؟
جواب :
احتياط واجب آن است که ازازدواج با زنى که زنا دادن او علنى است خوددارى شود مگر بعد از معلوم شدن توبه آن زن،واحتياط واجب آن است که اگر کسى که با او زنا کرده بعد از توبه آن زن ، بخواهد با او عقد کند صبر کند تا آن زن حيض ببيند بعد اورا عقد کند و اگر کسى ديگر بخواهد آن زن را بعد از توبه او عقد کند احتياط مستحب ( بهتر ) اينست که صبر کند تا آن زن حيض ببيند بعد او را عقد کند .والله العالم .
ازدواج با غير اهل کتاب
سوال 18 :
آيا ازدواج با زنانى که اهل کتاب نيستند جايز است؟
جواب :
ازدواج با غير اهل کتاب چه موقت و چه دائم حرام است و صحيح نمى باشد.
محرميت مادر زن و مادر بزرگ او
سوال 19 :
آيا مادر زن هميشه محرم است؟
جواب :
مادر زن و مادر بزرگ او محرم مى باشند حتى در صورتى که از آن زن جدا شود، چه با آن زن نزديکى کرده چه نزديکى نکرده باشد.
محرم بودن دختر زوجه
سوال 20 :
اگر مردى با زنى ازدواج (دائمى) کرده، آيا با دختر او محرم مى شود و حکم اين مسأله بعد از جدايي مرد با آن زن چيست؟
جواب :
مادامى که آن زن در عقد آن مرد باشد دخترش با آن مرد محرم مى باشد ولى بعد از جدائى بين ايشان در صورتى که با آن زن نزديکى کرده باشد باز هم تا ابد با آن دختر محرم مى شود ولى اگر با آن زن نزديکى نکرده باشد بعد از جدائى ديگر با دختر او محرم نيست.
عقد ازدواج با زنى که در عده است
سوال 21 :
اگر زنى را که در عده است عقد نمايد، آيا فقط عقد باطل مى شود يا آن دو بر يکديگر حرام ابدى مى شوند؟
جواب :
ازدواج با زنى که در عده است حرام است و در صورتى که دخول نمايد آن دو بر يکديگر حرام ابدى مى شوند ، و اما اگر دخول ننمايد اگر هر دو جاهل به حکم يا موضوع باشند (جاهل به حکم باشد يعنى حکم شرعى مسأله را نداند و جاهل به موضوع باشد يعنى نداند که در عده است) عقد باطل است، و اگر يکى از آن دو چه مرد و چه زن عالم به حکم و موضوع باشند عقد باطل و حرام ابدى مى شوند.
ازدواج با اهل کتاب
سوال 22 :
آيا ازدواج با اهل کتاب جايز است؟
جواب :
ازدواج موقت با زنهاى اهل کتاب يعنى يهود و نصارى مانعى ندارد و بنابر احتياط مستحب ازدواج دائم با آنها ننمايند، البته در صورتى که اين شخص قبلاً با زن مسلمانى ازدواج کرده باشد، صحت ازدواج دائم يا موقت با زنان اهل کتاب مشروط به اجازه زن مسلمان است.
ازدواج با مخالف
سوال 23 :
آيا ازدواج دائم يا موقت با مخالفين مذهب جايز است؟
جواب :
در صورت خوف گمراهى حرام است ، ولى در صورتى که خوف گمراهى در اعتقادات و مذهب نباشد، ازدواج با مخالفين (غير شيعه دوازده امامى) که از نواصب ، غُلات و خوارج نباشند ، به طور موقت يا دائم با رعايت شرائط معتبر مکروه است.
خواستگارى از کسى که در عده است
سوال 24 :
آيا مى شود از کسى که در عدّه طلاق است خواستگارى نمود؟
جواب :
اگر در عدّه طلاق رجعى باشد جايز نيست ولى اگر در عده طلاق بائن باشد مانعى ندارد.
تعيين نکردن مدت در عقد موقت
سوال 25 :
اگر در عقد موقت فراموش کرده باشند که زمانى را تعيين و ذکر کنند آيا عقد موقت تبديل به عقد دائم مى شود يا خير؟
جواب :
در صورتى که فراموش کرده اند مقدار زمان عقد موقت را، در عقد ذکر کنند، عقد موقت باطل است و تبديل به عقد دائم نمى شود.
عقد موقت در مدتى که عادتاً بيش از عمر زوجين است
سوال 26 :
اگر دو نفر عقد موقت بخوانند و مدت زمان آن را به گونه اى تعيين کنند که عادتاً از عمر ايشان بيشتر است مثلاً بگويند براى مدت 100 سال، آيا اين عقد موقت صحيح است؟
جواب :
بنابر احتياط واجب نبايد زمان عقد موقت بيش از عمر زوجين يا يکى از آن دو باشد ، و صحت عقد موقت ، در فرض مذکور و تبديل آن به عقد دائم محل اشکال است.
خواندن عقد دائم قبل از انقضاء زمان عقد موقت
سوال 27 :
در بعض شهر ها رسم است که قبل از عقد دائمى به جهت آشنائى بيشتر و انجام مقدمات عقد مثل خريد و آزمايشات مربوطه و غيره بين زوجين عقد موقت مى خوانند، در صورتى که قبل از تمام شدن عقد موقت، صيغه عقد دائم را بخوانند اشکالى دارد ؟
جواب :
در فرض مذکور عقد دائم صحيح نمى باشد و قبل از اجراء صيغه عقد دائم بايد زمان عقد موقت تمام شده يا شوهر زمان باقيمانده عقد موقّت را بر زن ببخشد.
فسخ عقد دائم در صورتى که بعداً معلوم شود زن بکر نبوده
سوال 28 :
اگر عقد دائم را مبنى بر اين خوانده اند که زن بکر باشد ولى بعد عقد بفهمند که بکر نبوده آيا مى شود عقد را فسخ کرد؟
جواب :
اگر شوهر در عقد دائم شرط کند که زن باکره باشد و يا عقد دائم را مبنى بر اين شرط خوانده باشند و بعد از عقد معلوم شود و يا به اقرار زن يا بينه ثابت شود که بکارتش قبل از عقد در اثر نزديکى از بين رفته، مرد اختيار فسخ عقد را دارد ولى در صورتى که قصد فسخ نموده است بنابر احتياط واجب بايد صيغه طلاق را هم جارى نمايدو از مهر به مقدار تفاوت بين مهر باکره و غيرباکره کسر مى شود.
شرط حرام در ضمن عقد
سوال 29 :
اگر يکى از زوجين در ضمن عقد ازدواج کار حرامى را (مثل عدم رعايت حجاب و پوشش اسلامى) شرط کند آيا عقد صحيح است؟
جواب :
در فرض مذکور شرطى که نموده باطل است ولى عقد صحيح مى باشد.
شرط اينکه شوهر ازدواج مجدّد نکند
سوال 30 :
اگر زوجه در ضمن عقد بر شوهرش شرط کند که با وجود او زن ديگرى اختيار نکند آيا شرط صحيح است؟
جواب :
در فرض مذکور بنابر احتياط واجب شرط صحيح نبوده و نمى توان به آن عمل کرد و در صورتى که زوج به شرط عمل نکند عقد صحيح است.
شرط اينکه شوهر او را به شهر ديگرى نبرد
سوال 31 :
اگر زوجه در ضمن عقد بر شوهر خود شرط کند که او را به شهر ديگرى نبرد آيا اين شرط صحيح است؟
جواب :
در فرض مذکور شرط صحيح بوده و شوهر بايد به آن عمل نمايد.
شرط وکالت زوجه بر طلاق خود
سوال 32 :
آيا زوجه مى تواند در ضمن عقد بر شوهرش شرط کند که در صورت انجام بعضى کارها يا اتفاق افتادن بعضى امور مثل اعتياد و حبس و سفر طولانى به مدت چندين سال وکالت داشته باشد که از طرف شوهرش خود را طلاق بدهد؟
جواب :
در فرض مذکور شرط صحيح بوده و شوهر نمى تواند او را از وکالت عزل کند و در صورت اتفاق افتادن بعضى امور مذکوره زوجه مى تواند از طرف شوهرش خود را طلاق بدهد و طلاق صحيح خواهد بود.
سقط جنين
سوال 33 :
آيا سقط جنين جايز است؟
جواب :
سقط جنين در صورتى که پدر و مادر يا يکى از آنها مسلمان باشند جايز نيست و بنابر احتياط واجب از سقط جنينى که پدر و مادرش هر دو غير مسلمان باشند بايد اجتناب نمود.
نفقه زوجه و مصاديق آن
سوال 34 :
نفقه زن که بر مرد واجب است شامل چه چيزهايي مى شود؟
جواب :
نفقه زوجه دائمه شامل غذا و لباس و منزل و مخارج معالجه و دوا و درمان و ساير ما يحتاج زن بر طبق آنچه متعارف است مى شود.
نقفه زنى که شوهرش مخارج او را نمى دهد
سوال 35 :
اگر شوهر مخارج زن خود را ندهد آيا او مى تواند بدون اجازه شوهر آن را از مال شوهر بردارد؟
جواب :
زنى که خرج او بر شوهر است و شوهر خرج او را نمى دهد مى تواند بعد از مطالبه و امتناع شوهر خرجى خود را بدون اذن از مال او بردارد، و بنابر احتياط واجب (اگر ممکن باشد) از حاکم شرع براى برداشتن اذن بگيرد، و اگر نتواند از مال او بردارد و اجبار او هم به وسيله متصدّى امور حسبيه ميسّر نباشد، چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهيه کند، در موقعى که مشغول تهيه معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نيست.
نفقه زوجه در فاصله عقد و عروسى
سوال 36 :
آيا نفقه زوجه در فاصله بين عقد و عروسى واجب است؟
جواب :
نفقه زوجه درمدت بين عقد و عروسى بر عهده شوهر نمى باشد.
نفقه زوجه اى که بدون مجوز شرعى شوهرش را ترک کرده
سوال 37 :
آيا به زنى که بدون مجوز شرعى شوهرش را ترک نموده نفقه تعلق مى گيرد؟
جواب :
اگر زوجه بدون مجوز شرعى از خانه شوهرش خارج شده و او را ترک نمود، نفقه او ساقط مى شود، مگر اينکه به خانه بازگشته و توبه نمايد که در اين صورت مستحق نفقه خواهد گرديد.
ملاک ناشزه بودن و شرط وجوب نفقه
سوال 38 :
در چه صورتى زن، ناشزه به حساب آمده و نفقه او بر شوهر واجب نيست؟
جواب :
اگر زن نسبت به شوهرش تمرد و سرکشى داشته و او را از حقوق شرعى اش منع کند نفقه اش بر شوهر واجب نيست.
نفقه زوجه موقت
سوال 39 :
آيا نفقه زنى که به ازدواج موقت مردى در آمده بر او واجب است؟
جواب :
نفقه زوجه اى که به عقد موقت مردى در آمده است بر آن مرد واجب نمى باشد مگر اينکه در هنگام عقد موقت شرط نموده باشد که نفقه او را مرد بدهد يا اينکه در ضمن عقدى که لازم است (يعنى نمى شود آن را به هم زد مگر با رضايت طرفين يا داشتن حق فسخ، مثل صلح و اجاره) يا عقدى که جائز است (يعنى مى توان آن را فسخ نموده و به هم زد مثل عقد شرکت، وکالت و مضاربه و وديعه) مادامى که اين عقد جائز ،باقى باشد، چنين شرطى نموده باشد.
نفقه زنى که در عده طلاق رجعى است
سوال 40 :
آيا نفقه زنى که در عده طلاق رجعى به سر مى برد بر شوهرش واجب مى باشد؟
جواب :
نفقه زنى که در عده طلاق رجعى است بر شوهرش واجب مى باشد.
نفقه اولاد و والدين
سوال 41 :
آيا نفقه اولاد بر والدين يا نفقه والدين بر اولاد واجب مى باشد؟
جواب :
نفقه اولاد بر والدين و همچنين والدين بر اولادشان در صورتى که غنى نبوده و قدرت بر کسب هم نداشته باشند و کسى هم مخارج ايشان را بر آنها بذل نکرده باشد، واجب است.
خروج زن از خانه بدون اذن زوج
سوال 42 :
آيا زن مى تواند بدون اذن شوهرش از خانه خارج شود؟
جواب :
زن نبايد بدون اذن شوهر خود از خانه خارج شود و الّا ناشزه شمرده مى شود.
اشتغال زنان
سوال 43 :
آيا خدمت کردن زنان و اشتغال ايشان در خارج از منزل جايز است؟
جواب :
کار کردن به خودى خود با رعايت موازين شرعى و عدم مزاحمت حق همسر و منع او مانعى ندارد. والله العالم.
عده طلاق يائسه
سوال 44 :
آيا زن يائسه در صورتى که از شوهرش طلاق بگيرد عدّه دارد؟
جواب :
در مفروض سوال زن يائسه ولو شوهرش با او نزديکى کرده باشد عدّه ندارد.
عدّه طلاق صغيره
سوال 45 :
آيا دختر صغيره اى که با او نزديکى شده و بعد طلاق داده شود بايد عدّه نگه دارد؟
جواب :
در مفروض سوال عدّه ندارد.
عدّه طلاق زن حامله
سوال 46 :
عدّه طلاق در زن حامله چه مقدار است؟
جواب :
عدّه او تا زمانى که وضع حمل نمايد ادامه دارد.
عده طلاق زنى که شوهرش از دنيا رفته
سوال 47 :
زنى که شوهرش از دنيا رفته تا چه مدت بايد عدّه نگه دارد؟
جواب :
زن آزادى که شوهرش از دنيا رفته بايد تا چهار ماه و ده روز عدّه نگه دارد چه آن زن صغيره باشد، چه کبيره، و چه يائسه باشد چه غير يائسه چه مسلمان باشد چه غير مسلمان و چه با او نزديکى شده باشد چه نشده باشد وچه زن دائمى باشد چه غير دائمى.
عده طلاق زوجه حره غير حامله
سوال 48 :
عده طلاق زنى که حامله نباشد چقدر است؟
جواب :
زنى که حامله نباشد پس از تمام شدن طهرـ پاکى ـ سوم، به محض اينکه حيض سوم او رسيد عده اش تمام مى شود ولى اگر حيض نميبيند يا حيض او غير مستقيم است (مثل کسى که هر 4 ماه يک بار حيض مى بيند) عده او 3 ماه (بنابر احتياط واجب 90 روز) مى باشد.
عده زنى که قبل از طلاق سه ماه با شوهرش خود تماس نداشته
سوال 49 :
آيا زنى که قبل از طلاق ، بيش از سه ماه با شوهر خود تماس نداشته و ملاقات نکرده عده دارد؟
جواب :
: بله عدّه دارد .
ماندن مرد و زن در مکان خلوت
سوال 50 :
حکم ماندن و توقف مرد و زن نامحرم در مکان خلوت چيست؟
جواب :
ماندن زن و مرد نا محرم در مکان خلوتى که کسى ديگر (حتى بچه مميز) در آن جا نيست، در صورت احتمال ارتکاب حرام جايز نيست.
ادعاى يائسه بودن
سوال 51 :
اگر زن ادعا کند که يائسه است و لذا لازم نيست عدّه نگه دارد و مى تواند شوهر کند، آيا گفته او مورد قبول است؟
جواب :
اگر زن بگويد يائسه ام نبايد گفته او را قبول کرد.
ادعاى شوهر نداشتن
سوال 52 :
اگر زن بگويد شوهر ندارم، آيا قول او مورد قبول است و مى شود با او ازدواج کرد؟
جواب :
بله حرف او قبول مى شود و در اين فرض اگر انسان با او ازدواج کند و بعد شخصى بگويد آن زن شوهر داشته، چنانچه شرعاً گفته آن شخص ثابت نشود نبايد حرف اورا قبول کرد.